Đều là các vật liệu phụ kiện đi liền với các ngói lợp chính, ngói rìa và ngói nóc đúng như tên gọi của nó được lợp ở các vị trí khác nhau trên mái và chúng đều là một yếu tố quan trọng trong kết cấu mái ngói và xây dựng hoàn tiện các mẫu biệt thự đẹp. Vậy cách lợp ngói rìa ngói nóc có giống như lợp ngói chính không, chúng có những đặc điểm và quy trình như thế nào chúng ta cùng tìm hiểu.
Ngói rìa là gì ? Cách lợp ngói rìa như thế nào ?
1. Ngói rìa là gì ?
Ngói rìa là một trong các loại phụ kiện đi kèm cho các loại ngói lợp chính. Tuy không phải là phần ngói lợp chính cho mái nhà nhưng ngói rìa cũng là một phần quan trọng trong kết cấu mái lợp ngói. Mỗi kích thước ngói rìa khác nhau sẽ thiết kế được nhiều kiểu mái rìa ấn tượng khác nhau. Cách lợp ngói rìa thường dùng trong các công trình biệt thự vườn mái thái nhưng không dùng cho kết cấu mái các mẫu lâu đài đẹp.
Ngói rìa được thiết kế ra nhằm che phủ hết chiểu dài viên ngói lợp chính, giúp cho ngói lợp chính tránh được các tác động bên ngoài, ảnh hưởng trực tiếp qua các kẽ hở của ngói làm ảnh hưởng đến các thiết bị bên trong mái chính. Hơn thế nưa việc sử dụng ngói rìa làm tăng thêm vẻ đẹp thẩm mĩ và độ chắc chắn của mái ngói. Trên thị trường hiện tại có rất nhiều loại ngói rìa ở mỗi vùng miền đều có thương hiệu khác nhau. Do đó việc tìm ra loại ngói có chất lượng bền màu, mang tính thẩm mĩ cao và cách lợp ngói rìa, kích thước ngói rìa cũng đang là nỗi băn khoăn trăn trở của không ít người tiêu dùng.
Thi công ngói rìa cũng khó khăn hơn so với ngói chính, vì vậy bạn cần phải có độ chính xác và an toàn hơn trong quá trình thi công để giúp cho mái bền và đẹp. Lúc thi công phải đáp ứng đúng như bản thiết kế mái nhà. Nếu trong quá trình thi công có sự sai lệch sẽ làm ảnh hưởng đến thời gian sử dụng của mái nhà và tính thẩm mĩ chung của ngôi nhà.
2. Cách lợp ngói rìa như thế nào ?
a. Chuẩn bị lợp ngói rìa
- Trước khí lợp ngói chính cần tính toán bố trí và sắp xếp ngói hợp lý nhằm giảm thiểu việc cắt ngói lợp chính ở vị trí rìa, cần đảm bảo ngói rìa phải tiếp xúc trực tiếp với thanh mè hoặc tấm trang trí
- Cần bố trí sao cho cạnh của các viên ngói lợp chính ở vị trí rìa phải được thẳng hàng.
- Tất cả các ngói lợp chính tại vị trí rìa mái cần phải bắn (bắt) đinh vít kể cả viên ngói nguyên và viên đã bị cắt.
Cần lưu ý trong cách lợp ngói rìa không nên dùng đinh tại vì sẽ dễ làm vỡ ngói, mất tính thẩm mĩ và sẽ không an toàn khi cần thiết phải tháo đinh để căn chỉnh lại. Dùng đinh vít đẻ bắn nên dùng loại đinh có chiều dài L = 60mm – 70mm, đường kính 4mm – 5mm.
b. Tiến hành cách lợp ngói rìa đúng quy trình
Bước 1: Ngói rìa được thiết kế để che phủ hết chiều dài viên ngói chính. Điểm đầu tiên được lợp từ viên ngói ốp cuối rìa tại vị trí thấp nhất của mái. Khi thi công lắp đặt ngói rìa chúng ta dùng đinh vít để bắn trong suốt quá trình thi công lắp đặt. Cách lợp ngói rìa cần bảo đảm sao cho các viên ngói rìa và ốp cuối rìa được bao phủ hết phần rìa mái và chạm với thanh li tô hay tấm trang trí ngoài với phần rìa của ngói lợp chính.
Bước 2: Bố trí lắp mè tạm thời, có tiết diện 4x4cm, dưới xà khoảng 5 – 7cm giúp cho các viên ngói rìa được lợp thẳng hàng.
Bước 3: Dùng thước đo khoảng cách từ viên ngói hàng thứ 1 đến viên ngói hàng thứ 2. Tiếp đó chúng ta đo viên ngói ốp cuối rìa, cắt bỏ phần dư thừa ở phía đầu nhỏ của viên ngói ốp cuối rìa, nhằm khi lợp viên ngói ốp cuối rìa sẽ được che phủ vừa khít chiều dài của viên ngói lợp chính ở hàng thứ nhất.
Bước 4: Lưu ý cách lợp ngói rìa khi lắp đặt viên ngói ốp cuối rìa sao cho mép dưới của viên ngói rìa sát và song song với mép dưới của ngói lợp chính. Dùng đinh vít bắn cố định cho viên ngói ốp cuối rìa. Cần đảm bảo các viên ngói rìa và ốp cuối rìa được bao phủ hết phần rìa mái và chạm với các thanh mè hoặc tấm trang trí phía ngoài với phần rìa của ngói lợp chính.
Bước 5: Đặt viên ngói rìa tiếp theo (kể từ đuôi ngói lợp của hàng kế tiếp chạy xuống viên ngói ốp cuối rìa), cần ốp sát và thẳng hàng với viên ngói lợp rìa. Làm như thế tiếp tục từ dưới lên trên cho đến phần giao nhau giữa rìa và nóc. Cách lợp ngói rìa chuẩn là tất cả các viên ngói rìa đều được bắn vít cố định vào thanh mè hoặc tấm trang trí qua 2 vị trí lỗ đinh trên thân viên ngói rìa.
Bước 6: Kiểm tra lại phần lắp đặt ngói rìa và ngói cuối rìa. Kiểm tra cách lợp ngói rìa bằng cách tiến hành căng dây từ vị trí cuối nóc xuống rìa mái, sao cho các viên ngói rìa và ốp cuối rìa phải thẳng hàng với dây. Hoặc cạnh dưới của viên ngói rìa nằm trên thanh mè tạm. Thanh mè tạm chỉ được rút ra sau khi đã kiểm tra xong việc lắp đặt ngói rìa.
Ngói nóc là gì ? Quy trình lợp ngói nóc như thế nào ?
1. Ngói nóc là gì ? Những đặc điểm của ngói nóc
Ngói nóc là loại vật liệu phụ kiện truyền thống, được sử dụng nhiều ở các công trình nhà ở, các ngôi biệt thự hay đình chùa, resort…Ngói nóc lợp trên đỉnh mái, thường chia là đỉnh của 2 mái dốc. Ngoài ra, ngói nóc cũng được dùng để làm rìa mái, do ngói đất nung nói chung không sản xuất riêng loại ngói rìa. Ngói nóc cũng còn gọi là ngói bò, ngói bò nóc, ngói xóc nóc hoặc ngói úp, ngói úp nóc…
Tùy vào kích thước ngói và người ta chia làm: ngói nóc lớn (ngói nóc đại), ngói nóc trung và ngói nóc tiểu, nhưng thông thường được sử dụng nhiều là ngói nóc lớn và ngói nóc tiểu.
Thông thường với mái nhà sử dụng ngói lợp lớn sẽ dùng ngói nóc lớn còn ngói lợp, ngói trang trí nhỏ thì dùng ngói nóc nhỏ. Phần rìa mái thì diện tích mái lớn ta dùng ngói nóc lớn để làm rìa, mái nhỏ thì dùng ngói nóc tiểu.
2. Chuẩn bị thi công ngói nóc
Khoảng cách giữa các thanh kèo không quá 4m. Khoảng cách giữa cách đón tay, các thanh rui từ 0.9 – 1m. Khoảng cách giữa các thanh lito từ 280 – 300mm. Được xác định bằng cách sau:
Bước 1: lắp đặt 2 thanh mè trên đỉnh nóc của 2 mái với khoảng cách giữa 2 thanh mè tối thiểu từ 40 – 60mm.
Bước 2: lắp đặt thanh mè đầu tiền áp sát vào đầu thanh rui.
Bước 3: Đo khoảng cách “L” từ thanh mè đầu đến thanh mè trên đỉnh nóc mái, sau đó chia cho 280 – 300mm. Từ đó ta xác định số mè cần phải lắp trên mái. Chú ý khoảng cách giữa các thanh mè phải được chia đều từ đỉnh đến cuối mái, nếu có thừa thiếu thì chỉ dồn vào để hàng cuối cùng hoặc dần cuối. Thanh mè cuối cùng phải cao hơn thanh mè trước nó khoảng 25mm là được.
4. Tiến hành lắp đặt ngói nóc
- Trước khi lắp đặt ngói cuối nóc, ta cần cắt phần cuối nóc.
- Việc cắt viên ngói cuối nóc sẽ khiến cho viên ngói cuối vừa khít với ngói rìa hơn tại vị trí đầu hồi.
- Đánh dấu điểm giữa mỗi nóc tại các vị trí đầu nóc.
- Cách lợp ngói nóc sử dụng một phần xi măng cộng ba phần cát sạch và trộn với nước vừa đủ để đảm bảo độ dính mà không làm xi măng bị chảy ra. Khi vữa còn ướt ta không nên phủ toàn bộ góc ngói hoặc cố trét đầy kẽ hở nóc.
- Định mức nóc tại 2 đầu của mái nhà bằng cách kéo dây dọc theo đường trung tâm nóc từ đầu đến những chỗ nóc khác. Độ dày lớp vữa 2.5cm.
- Thực hiện đặt nóc còn lại và điều chỉnh theo điểm giữa đã đánh dấu với dây căng mục đích là để độ thẳng của nóc hoàn hảo.
- Tại điểm giữa của hàng nóc, ta dùng ghép hai để phủ nóc đỉnh.
- Nếu ghép hai không phủ khít được thì bạn hãy dùng cưa máy cắt bỏ phần cuối của một phần nối nóc và tạo rãnh dẫn nước mới.
- Sau khi đặt ghép hai đúng chỗ, bạn đã có một hàng nóc hoàn chỉnh, thẳng hàng.
- Trong khi lớp vữa vẫn chưa khô hết, dùng bay cắt bỏ phần vữa không cần thiết và làm láng chỗ vữa còn lại.
- Cách lợp ngói nóc kết hợp dùng mũi bay tạo rãnh trên phần vữa kế cận của ngói nóc. Bạn nên tạo những lỗ nhỏ với đường kính chỉ khoảng 6mm tại mỗi rãnh ngói dẫn nước và cụ thể thực hiện toàn bộ chiều dài của hàng ngói nóc đó.
- Khi quan sát thấy bề mặt lớp vừa đệm có màu trắng lên, hãy dùng một tấm xốp khô (hay bọt biển) hoặc giẻ lau sạch vết vữa bẩn còn bám trên viên ngói và ngói nóc đi. Nếu bạn không xử lý tốt khâu này thì vữa hồ chết trắng trên mái ngói sẽ rất khó làm sạch và khiến cho mái ngói mất thẩm mĩ.
- Sau khi vữa khô hoàn toàn, ta lấy sơn vữa với loại sơn trét vữa JSC Monier và không được để sơn rớt vào ngói và nóc.
- Không nên quét vữa tại những mối nối hay giữa những nóc.
Trong thiết kế và xây dựng các công trình dân dụng sử dụng mái lợp ngói thì ngói rìa, ngói nóc luôn là những vật liệu cần thiết không thể tách rời. Với những chia sẻ về cách lợp ngói rìa, ngói nóc trên đây, mong rằng các bạn sẽ tích lũy thêm được kinh nghiệm khi xây dựng nhà ở.