Hiểu về cát xây dựng

Cát là một vật liệu quan trọng không thể thiếu được trong xây dựng để sản xuất bêtông, vữa xây dựng, gạch không nung, san nền, làm nhà, các công trình xây dựng ... Ở nước ta, từ trước tới nay, người dân có thói quen sử dụng cát tự nhiên được khai thác từ các mỏ cát sông.

Cát xây dựng- Vật liệu xây dựng quan trọng trong thi công nhà ở

Cát xây dựng là gì?

Cát xây dựng là một loại vật liệu xây dựng có nguồn gốc tự nhiên – dạng hạt, các hạt cát xây dựng gồm các hạt đá và và khoáng vật có kích thước nhỏ và mịn. Trong lĩnh vực xây dựng, cát đóng vai trò quan trọng trong việc tạo ra các công trình như nhà cửa, cầu, đường,…

Nhu cầu cát xây dựng

Một vài con số về cát xây dựng ở Việt Nam và trên thế giới thể hiện nhu cầu sử dụng cát xây dựng có thể bạn chưa biết. Cát được khai thác xây dựng chủ yếu là cát tự nhiên  ( bờ sông, biển). Hiện nay, nhu cầu sử dụng cát tự nhiên vô cùng lớn và gây ra những hậu quả sụt lún đến nhiều khu vực khai thác, chính vì thế mà giải pháp xây dựng bằng cát nhân tạo được đưa ra áp dụng trong lĩnh vực xây dựng của nhiều nước trên thế giới. ở nước ta, việc sử dụng cát nhân tạo đã được đưa vào cách đây khoảng chục năm, tuy nhiên vẫn chưa thực sự được áp dụng rộng rãi.

Các loại cát xây dựng

Trong khi thiết kế biệt thự, thiết kế nhà ở, đặc biệt là khi thi công nhà ở trọn gói, chúng tôi gặp khá nhiều khách hàng chia sẻ về việc họ chưa thể phân biệt được cát xây dựng: Loại cát nào dùng cho xây, loại cát nào dùng cho đổ bê tông, loại cát nào dùng cho trát hay ốp lát... tất cả những điều này sẽ được chúng tôi giúp bạn phân biệt trong bài viết dưới đây về cát xây dựng. Thông thường, cát xây dựng sẽ được phân chia thành 3 loại bao gồm:

Thứ nhất: Cát đen trong xây dựng

Cát đen là  loại cát được sử dụng để xây tường, trát, ốp lát các công trình dân dụng. Được gọi là cát đen bởi nó có màu sẫm, gần với màu đen, xám, hạt mịn, cát sạch, không lẫn tạp chất.

Hình ảnh: Chọn cát xây dựng

Trong thi công và xây dựng hiện nay, cát đen thường có giá thành thấp hơn so với cát vàng rất nhiều nên tính ứng dụng cũng cao hơn, được sử dụng nhiều và phổ biến hơn trong thiết kế và xây dựng nhà ở.

Thứ hai: Cát vàng trong xây dựng

Giống như tên gọi của nó, loại cát xây dựng này có màu vàng, cỡ hạt từ 1.5 đến 3mm, cát vàng không lẫn tạp chất. Có thành phần hóa học được quy định theo tiêu chuẩn. Đối với cát vàng đổ bê tông, một số tiêu chuẩn kỹ thuật cần bảo đảm là: Mô đun độ lớn từ 2,0 đến 3,3. Hàm lượng muối gốc sunphát, sunphit không quá 1% khối lượng. Hàm lượng sỏi có đường kính từ 5 đến 10mm không quá 5% khối lượng. Hàm lượng mika trong cát không được lớn hơn 1% theo khối lượng. Khi xây dựng đối với nhà ở gia đình thông thường, chỉ cần dùng mắt thường để phân biệt. Nếu thực tế xây dựng, cỡ hạt cát không đạt thì có thể dùng sàng để lựa chọn cỡ hạt như mong muốn. Việc dùng sàng cát sẽ giúp loại bỏ những tạp chất bẩn ở cát để cát sạch đảm bảo chất lượng cho công trình thi công.

Cát vàng trong xây dựng

Cát vàng thường được sử dụng để đổ bê tông, đổ giằng, cột nhà, điều này khác biệt với cát đen. Một số công trình, đối với mỗi trường hợp đặc biệt, cát vàng có thể được sử dụng xây, hoặc trộn cát vàng với cát đen theo tỷ lệ để tạo thành một hỗn hợp vữa xây dựng. Xây bằng cát vàng có ưu điểm là nhanh khô cứng, tuy nhiên nhược điểm lại là chi phí cao hơn. Ngoài ra, cũng không nên sử dụng cát vàng để trát tường bởi như thế tường sẽ xù xì, không mịn giống như trát bằng cát đen. Hoặc nếu có sử dụng thì tỷ lệ cát vàng phải thực sự nhỏ so với cát đen, trong trường hợp này, cát vàng nên có cỡ hạt nhỏ từ 0.7 đến 1.4mm

Khi trộn bê tông bằng cát vàng, cát nên được sàng lọc lại những hạt cát nhỏ và đều, rửa sạch sau đó nhào trộn với hỗn hợp bê tông.

Thứ 3: Cát lấp trong xây dựng

Đây là loại cát như cát đen tuy nhiên lại có cỡ hạt không đồng đều, có lẫn nhiều tạp chất và màu xám. Chính vì thế, cát lấp thường được dùng để san lấp công trình, đặc biệt là dùng để lấp móng. Do cần được sử dụng với khối lượng lớn nên giá thành của loại cát này thường tiết kiệm chi phí nhất nhằm mang lại cho công trình nhà ở tiết kiệm nhất khi thi công và xây dựng.

Kinh nghiệm, hướng dẫn cách chọn cát xây dựng

Cùng với việc dự trù vật liệu xây dựng, thì cách chọn các loại vật liệu xây dựng như thế nào cũng đóng vai trò vô cùng quan trọng trong xây dựng. Đối với nguyên liệu xây thô như cát, xi măng, gạch, đá,... cũng cần có cách lựa chọn “ khôn ngoan” để đảm bảo những yếu tố tốt nhất cho ngôi nhà của mình. Ban đầu, từ cách chọn cát xây dựng cần thực hiện một cách hiệu quả nhất:

Chọn cát xây dựng

Có thể phân biệt chất lượng cát bằng cách lấy 1 vốc cát, sau đó nắm chặt tay lại. Chất bẩn sẽ dính vào lòng bàn tay. Nếu lượng bùn bẩn lớn, bạn cần phải làm sạch trước khi đưa vào thi công. Chất lượng cát được lựa chọn không được chứa đất sét, chất bẩn, mica, hay vỏ sò,... Một điều đáng chú ý là không nên sử dụng cát nhiễm phèn, nhiễm mặn trong bê tông và xây dựng thô.

Tuyệt đối không sử dụng cát biển trong khi thi công và xây dựng công trình. Bởi độ mặn trong cát sẽ gây ra hiện tượng ăn mòn cho các công trình có cốt thép nên không thể sử dụng cát biển để xây nhà.  

Liên hệ tư vấn thiết kế kiến trúc nhà ở, biệt thự: Hotline: 0988 030 680

Xem thêm: Kinh nghiệm thi công bê tông lót móng